Nước mắt đóng vai trò quan trọng với thị giác, giúp duy trì sức khỏe của mắt bằng việc giữ ẩm và cung cấp oxy cho nhãn cầu, nước mắt cũng chứa kháng sinh tự nhiên tự động rửa trôi các chất kích ứng hoặc có hại. Nước mắt chảy ra từ tuyến lệ, nằm trên mắt và cách mũi khá xa và thoát vào 2 điểm lệ rất nhỏ ở góc trong mi trên và mi dưới. Lượng nước mắt này sẽ chảy tiếp qua 2 lệ quản nằm trong mí mắt để xuống túi lệ ở mặt bên sống mũi, rồi được dẫn xuống mũi thông qua ống lệ mũi. Tại đây nước mắt sẽ bốc hơi hoặc tái hấp thu.

Tắc lệ đạo là tình trạng khiến mắt chảy nhiều nước mắt hơn bình thường. Lệ đạo là đường dẫn nước mắt chảy ra khỏi mắt. Bao gồm các ống nhỏ chạy từ góc trong mí mắt đến bên trong mũi.

 

Nguyên nhân tắc lệ đạo

Đối với các em bé bị tắc lệ đạo do bẩm sinh thì nguyên nhân là do khi còn trong bụng mẹ, tại vị trí ống lệ mũi được che lại bởi một lớp màng mỏng. Khi em bé chào đời, lớp màng mỏng này không tự động mở ra và từ đó dẫn đến tắc lệ đạo bẩm sinh.

Đối với người trưởng thành, những nguyên nhân gây ra tắc lệ đạo như sau:

– Khi bị viêm mũi hoặc viêm xoang mạn tính đều có thể gây nên tình trạng tắc lệ đạo. Tình trạng viêm xoang sẽ kích thích khiến cho các mô tạo sẹo gây tắc nghẽn đường dẫn nước mắt.

– Những bất thường gặp phải trong phát triển sọ và mặt như hội chứng Down hoặc các rối loạn khác cũng làm tăng nguy cơ bị tắc lệ đạo

– Do độ tuổi: Điểm lệ của người lớn tuổi thường sẽ có nguy cơ bị hẹp dần, dẫn đến bít tắc điểm lệ và làm cho nước mắt không chảy xuống lệ quản được.

– Gặp phải chấn thương mũi: Đối với trường hợp bị gãy mũi thì mô sẹo sẽ là tác nhân gây nghẹt hệ thống lệ đạo.

– Polyp mũi: Đây là dạng mẩu thịt thừa nằm trong xoang mũi và được hình thành từ niêm mạc mũi ở những người bị viêm mũi dị ứng, từ đó có thể gây tắc lệ đạo

– Mắc phải bệnh lý về viêm kết mạc: Bề mặt của nhãn cầu và mặt trong mi mắt sẽ được bao phủ bởi một lớp màng trong suốt và gọi là kết mạc. Đặc biệt sau một đợt viêm kết mạc do siêu vi gây nên, hệ thống lệ đạo có thể sẽ bị ảnh hưởng theo và dẫn đến tình trạng tắc nghẽn. Tuy nhiên, tình trạng này vẫn hiếm khi có khả năng xảy ra.

– Khối u: Với bất kỳ khối u nào gây chèn ép đường thoát nước mắt cũng gây nên tình trạng tắc lệ đạo.

Triệu chứng của tắc lệ đạo
★ Chảy nước mắt sống thường xuyên, bệnh nhân hay lau chùi mắt có thể gây viêm bờ mi hoặc viêm kết mạc.
★ Viêm túi lệ mạn tính: Sưng nề, căng phần góc trong mắt, khi massage hoặc day ấn vào có thể làm trào mủ nhầy trong mắt (từ lỗ ghèn) và xẹp xuống, một thời gian sau lại phồng lên trở lại.
★Thỉnh thoảng có thể gây nhiễm trùng cấp tính khi vi khuẩn phát triển trong nước mắt bị ứ đọng trong lệ đạo, có những triệu chứng sau.
★Sưng, nóng, đỏ, đau phần giữa mắt và mũi.
★Chảy mủ từ lỗ ghèn.
★Có thể gây dò, thoát mủ ra ngoài da.

Các phương pháp điều trị viêm tắc lệ đạo:

– Đối với những trường hợp tắc lệ đạo do bẩm sinh thường sẽ tự cải thiện trong vòng một vài tháng sau sinh, khi mà hệ thống thoát lưu nước mắt của bé hoàn thiện hơn hoặc khi lớp màng che của ống lệ mũi mở ra được. Trong một số trường hợp, bác sĩ chuyên khoa Mắt sẽ hướng dẫn bố mẹ cách ấn vuốt dọc cạnh mũi của bé để làm bật lớp màng này ra.

– Đối với những trẻ em khi mà sự bít tắc không tự cải thiện hoặc đối với các trường hợp người lớn bị bán tắc lệ đạo, hẹp bán phần điểm lệ thì thông thường bác sĩ sẽ can thiệp bằng phương pháp thông lệ đạo. Quá trình này được thực hiện bằng cách: một dụng cụ sẽ được dùng để nong dãn điểm lệ. Chiếc que sẽ được đưa luồn xuống đến mũi rồi rút ra. Sau đó, lệ đạo sẽ được tiến hành bơm rửa với nước muối sinh lý để đẩy trôi những chất ứ đọng gây nghẹt.

– Đối những trường hợp tắc lệ đạo sau khi người bệnh bị chấn thương ở mặt sẽ không cần phương pháp điều trị hỗ trợ ngay lập tức, vì hệ thống thoát lưu nước mắt thường cần phải mất vài tháng mới tự hoạt động lại được. Do đó, bác sĩ nhãn khoa có thể sẽ đề nghị người bệnh chờ đợi vài tháng trước khi cân nhắc việc tiến hành phẫu thuật.

– Đối với các trường hợp lệ đạo bị tắc do sự viêm nhiễm hoặc do mô sẹo gây nên thì bác sĩ sẽ sử dụng một dây ống nhỏ luồng vào lệ đạo, sau đó xuống tận ống lệ mũi, bơm hơi vào để phần bóng ở đầu ống phình ra nong chỗ hẹp, sau đó xả bóng. Phương pháp này yêu cầu người bệnh phải gây mê toàn thân.